13 Ocak’ta gerçekleşecek olan Tayvan başkanlık ve parlamento seçimleri öncesinde, dünyanın en büyük sözleşmeli çip üreticisi olan TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co), siyasi bir tartışmanın merkezine yerleşti. Şirket, başta yurtdışı yatırımlar ve Tayvan’a yatırımın güvenliğiyle ilgili endişeler olmak üzere, adayların çatışmaları sebebiyle seçim kampanyası tartışmalarından çekildi.
Bu çekilme, Tayvan ile Çin arasındaki gerilimin arttığı bir dönemde gerçekleşti. Çin, Tayvan’ı kendi toprağı olarak iddia ediyor. Başkanlık kampanyaları, yarı iletken endüstrisini etkileyen konulara, örneğin elektrik şebekesi istikrarı ve su sıkıntıları gibi konulara daha fazla odaklanıyor ve bu durumlar arasında TSMC’nin Tayvan’daki rolü de zaman zaman gündeme geliyor.
Tayvan’ın en büyük muhalefet partisi Kuomintang’ın (KMT) başkan yardımcısı adayı Jaw Shaw-kong, Wall Street finansörlerinin Tayvan’a yatırım üzerinde bir savaşın olası etkileri konusundaki endişelerini dile getirerek sahneyi aldı. O, mevcut hükümet olan Demokratik İlerleme Partisi’ni (DPP) Çin ile olan gerilimlerden sorumlu tuttu ve yatırım iklimini olumsuz etkilediklerini iddia etti.
TSMC, tartışmalı yatırımlar nedeniyle geri adım attı
Jaw Shaw-kong, “Tayvan artı bir” stratejisini önerdi. Bu strateji, Tayvan’da bir fabrika ve yurtdışında başka bir fabrika kurmayı savunuyor. Özellikle TSMC’yi hedef alan Jaw, şirketin yurtdışına taşınma arzusunu dile getirerek, bu durumun Tayvan’ın ekonomik istikrarını tehlikeye atabileceğini öne sürdü.
Buna karşılık olarak, DPP’nin başkan yardımcısı adayı ve eski de facto Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi Hsiao Bi-khim, Jaw’ın iddialarını reddetti. O, DPP yönetimi altında Tayvan’a yapılan yabancı yatırımların rekor seviyelere ulaştığını vurguladı ve TSMC’nin Tayvan ekonomisinin temel taşı olduğunu belirtti. Hsiao, şirketi politik rekabet için kullanmamaları gerektiğini vurgulayarak TSMC’yi “ülkeyi koruyan kutsal dağ” olarak nitelendirdi.
Japonya, Arizona eyaleti ve Almanya’da planlanan fabrikalar ile küresel ayak izini genişleten TSMC, tartışmaya karşı sessiz kaldı. Ancak hem şirket hem de hükümet, özellikle ileri çip üretiminin çoğunluğunu Tayvan’da tutma konusundaki kararlılıklarını sürekli olarak ifade ettiler.
Seçim tarihi yaklaşırken, TSMC’nin kampanya tartışmalarından çekilmesi, politik manzaraya yeni bir karmaşıklık katıyor ve şirketin gelecekteki yörüngesi ile Tayvan’ın dış baskılara karşı ekonomik dayanıklılığı üzerindeki etkisiyle ilgili soruları gündeme getiriyor.
