Mehmet Şimşek’in yeni Hazine ve Maliye Bakanı olmasıyla ekonomi bürokrasisinde büyük değişiklikler bekleniyor. Şimşek, Nureddin Nebati’den görevi teslim alırken, 2021 yılından bu yana uygulanan ekonomi modelini üstü kapalı ‘irrasyonel’ olarak tanımlayınca uygulamada olan özellikle enflasyon konusunda ilk odak noktası olan Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun akıbeti de merak edilmeye başlandı. Kavcıoğlu’nun yerine geleceği Kabine’den önce konuşulmaya başlanan ABD’de ‘müthiş Türk kızı’ olduğu söylenen bankacı Hafize Gaye Erkan, isminin etrafında da spekülasyonlar bitmiyor. ‘Kim ne diyor?’ sizler için derledik.
Mehmet Şimşek, beklendiği gibi Hazine ve Maliye Bakanlığı görevini Nureddin Nebati’den devraldı.
Görev devir tesliminde, Mehmet Şimşek’in yüz ifadesi, ekonomideki durumu anlatıyordu.
Tüm bunların arkasında, Şimşek’in üstü kapalı eleştirdiği, Nebati’nin “oh” çekmesine neden olan ancak görevi süresince canhıraş savunduğu ekonomi modeli ve bir de bu modelin uygulayıcıları vardı.
Merkez Bankası’nın kendi özel kanunu ile belirli ilk görevi ‘fiyat istikrarı’dır. Bunun sağlanmasındaki sorunları son yıllarda 85 milyon birlikte yaşıyor, bir kesim ise daha çok etkileniyor.
Faiz indirimleriyle başlayan süreçte, Nebati ve Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun arasının açık olduğu iddiaları hep bulunurken, aynı yolda ekonomi modelini savundular. Nebati’nin görevi sona erdi; peki ya Kavcıoğlu?
Kabine açıklanmadan önce, seçimlerden hemen sonra, Şimşek’in bakan olacağı söylentileri yayılırken, bir de Merkez Bankası Başkanı ismi yayılmaya başladı: Hafize Gaye Erkan.
Erkan hakkında birçok şey yazılıp çizilirken, hiçbiri henüz doğrulanmadı ama yalanlanmadı da. Erkan’ı birçok kaynak ‘müthiş’ olarak lanse ederken, bir kesim de şüpheyle yaklaşıyordu. Malum Kavcıoğlu’ndan önceki başkan Ağbal’ın görevden alınması ‘yoğurdu üfletiyordu.’ Ancak Erkan’ın başka özel durumları vardı.
Hafize Gaye Erkan, dün Şimşek’in görevi teslim almasıyla, Türkiye’ye yola çıktığı, geldiği, uçağı indiği, Ankara’da olduğu gibi söylentiler arasında, CV’siyle ön çıkıyordu. Kimileri hayran olurken, kimileri de sorguluyordu.
Erkan’ın CV’sinde dikkat çeken detay, batan bir bankada ‘risk yönetiminin’ başında oluşu olurken, sonrasında da doktora süresi ve sosyal medyada kişilerin gelişi güzel title’ına eklediği ‘Prof.’ unvanı oluyordu.
Başarılı bir CV, ABD’de finans sektöründe başarılı bir geçmişe karşın Erkan, 2000-2001 krizinde kurtarıcı olarak lanse edilip sonrasında çok sert söylemlerle anılan merhum bakan Kemal Derviş misali “PR” çalışmalarıyla çok göze batıyordu.
Koç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, bu “aşırı parlatmaya” şüpheyle yaklaşan taraftaydı.
BBC Türkçe’de kaleme aldığı yazısında, ‘Medyaya sızan bilgiler, akıllara durgunluk verecek kadar sıra dışı özgeçmiş bilgilerine işaret etti.’ ifadeleri dikkat çekti. Demiralp, Fed’de çalışmış bir isim olarak ABD finans piyasalarına yabancı değildi.
Hafize Gaye Erkan’ın, ABD’nin en prestijli okullarından Princeton’dan ‘bir sene içinde finansal mühendislik doktorası aldığı’ söylemine ve ‘ABD’nin en genç finans profesörü’ olduğu bilgilerini ‘göz kamaştırıcı ve çelişkili’ buluyordu.
“Bunun ötesinde bir yaldızlamaya ihtiyacı yok.”
Bu bilgileri de Hafize Gaye Erkan’ın iş dünyası sosyal medyası olan Linkedin sayfasından sağlama yapıyordu. Demiralp, ‘Türk kamuoyu için birileri tarafından uygun görülmüş bu yaldızlama’ diye nitelendirdiği durumu, ‘Şüphesiz göreve gelmesi durumunda yerine geçeceği Şahap Kavcıoğlu’nun özgeçmişinden çok daha parlak bir kariyerin belgesi’ olarak değerlendirirken, ‘Bunun ötesinde bir yaldızlamaya ihtiyacı yok’ olarak da realize ediyordu. Ancak dikkat çeken ana konuya da şu şekilde değiniyordu:
Bu gereksiz çarpıtmaların geçmişte CEO olarak çalıştığı First Republic Bank’in batış tecrübesini gizleme amaçlı olduğunu düşündürüyor.
Hafize Gaye Erkan’ın geçen aylarda batan First Republic Bank, tecrübelerine bakıldığındaysa durum bir miktar değişiyordu. Bankanın batışının hatta batışına neden olan risk yönetimi hatasındaki Fed faiz artışlarının başlamasından önceki süreçte Erkan’ın bankadan ayrıldığı görülüyordu.
Erkan’ın gelişini ilk yazanlardan Patronlar Dünyası’ndan Toygar Atilla’ya göre, Erkan yüksek maaşını bırakıp, ülkesine hizmete geldiğini düşünenlerdendi.
Hafize Gaye Erkan’ın March Mc Lennan’da yıllık 1 milyon dolar, aylık ise yaklaşık 85 bin dolar maaş aldığı ifade ediliyor. Hafize Gaye Erkan bu görevden ayrılarak Merkez Bankası Başkanlığı’nı tercih etti. Merkez Bankası Başkanı’nın aylık maaşının brüt 161 bin TL yani 7 bin 700 dolar olduğunu düşünürsek, Erkan’ın bu göreve gelmesiyle aylık yaklaşık 74 bin dolardan olacağını hatırlatalım. Kaynak: Patronlar Dünyası
İş insanı Leyla Alaton da Gaye Erkan ile ilgili 2014 yılından öngörüsünü paylaşanlardan oldu.
En çok öne çıkan ise Dünya’da Kerim Ülker’in yazısı oldu. Ülker’e göre Erkan, yönettiği bankayı batırmamış, kurtarmak için savaşmıştı.
Merkez Bankası’nın en genç başkanı olması beklenen Erkan’ın görevi kabul etmesi aslında, uzun süredir beklenen küresel ekonomiyle barışık bir modelin de kabul edilmesi anlamına geliyor. Yakın zamanda uluslararası piyasalara değen kadının eli, bir anlamda Türkiye’ye de dokunmuş oluyor. Erkan’ı, diğerlerinden ayıran aslında sadece kadın olması değil. Onun genç yaşına sığdırdığı inanılması zor başarılardı. 10 yıl önce verdiği yanıt o zaman düşündürücü gelmemişti: “Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek…” Şimdi ne demek istediğini daha iyi anladım aslında. Kaynak: Dünya
Erkan’ın First Republic Bank CEO’luğuna dair verilen bilgiler dikkat çekiciydi.
Eş CEO’luk görevini sadece 6 ay yapan Erkan’ın ayrılışının altında yatan neden olarak, 12 dakikalık Bloomberg yayınında bulunan ipucu anlatılmıştı.
First Republic’den ayrılmayı, “Aslında çok uzun zamandır bu düşüncedeydim. Ayrılma zamanının doğru olduğuna karar verdim” şeklinde açıklayan Erkan’ın banka yönetimine, “Fed faiz artırmaya başlarsa, şirketlerin likidite ve finansmanı bilançoda artırması gerekecek. Bir fırtınanın içine doğru sürükleniyoruz. Çoğu şirket, bu fırtınayı göğüsleyemeyecek, pek çok şirket zarar görecek” dediği aktarılıyordu.
Kısaca genç yönetici, ”Kriz yaklaşıyor’ diye uyardı, dinletemedi.’
Erkan’a dair sorgulamalar ve övgüler tüm hızıyla sosyal medyada sürerken,
Gelişine dair haberler de yakından takip ediliyor.
Bir kesim uygun olmadığını düşünürken,
‘Rasyonel’ ve kanıtlanmış politikalar üzerinden yapılmayan tüm değerlendirmeler belirsizlik yaratmaya devam ediyor.
Sizce Hafize Gaye Erkan mı, Şahap Kavcıoğlu’ya devam mı?
Yorumlarda buluşalım.
